Boekpresentatie “Inclusie kent geen labels”
Verslag door Winnie Maris Ik had niet eerder stil gestaan bij de manier waarop ik aardappels schil. En hoe mijn moeder dat doet, of hoe mijn oma dat deed… Ruth begint haar boekpresentatie met mij letterlijk te laten kijken naar de manier waarop haar schoonmoeder aardappels schilt, namelijk van zich af en niet zoals ik naar me toe. Van je af schillen is veel veiliger, dat zie ik meteen. Deze manier lijkt me ook direct veel logischer, ik hou namelijk van logisch, veilig en effectief, je snijdt niet in je vingers en de schillen zijn veel dunner waardoor je meer aardappel overhoudt. Ruth pakt direct mijn aandacht met dit begin van haar presentatie. Ze durft zichzelf te zijn tegenover de aanwezigen, beetje chaotisch maar overtuigend. En met een missie. Ik hou ervan om naar dit soort sprekers te luisteren.
Diversiteit en dan?
Volgende vraag: wat heb je met diversiteit? Euh.. niks? Alles!? Ik denk dat werkend Nederland er wat naïef over is. “We moeten meer met diversiteit doen. Ja, ja, inderdaad, moeten we doen”. En dan weer verder met waar we gisteren mee bezig waren. Het mooie aan Ruths benadering is dat zij mij op gedragsniveau in beweging brengt, waardoor ik in no time tijdens deze presentatie bezig ben met diversiteit. Geen cijfermatige doelstellingen, ingewikkelde onderzoeken en naïef verlangen naar toen alles nog makkelijk ging.
Kijk!
Tijdens haar presentatie beginnen we dus met kijken. Kijken naar de vreemde, andere manier van aardappels schillen. En dan laat Ruth mij kijken naar mijn eigen waarden. Welke heb ik vanuit mijn opvoeding meegekregen? Bij mij thuis was dat ‘doen en regel het zelf maar’. Dat is een heel andere overtuiging dan die de (oerhollandse) vrouwen naast mij hebben meegekregen. Ruth laat ons naar onszelf kijken, bewust worden van onze overtuigingen en gewoontes. Het komt best dicht op mijn huid; welke waarden zijn voor mij zo gewoon dat andere ideeën en overtuigingen vreemd zijn voor mij?
Hoe kort het gesprekje met de vrouwen naast mij ook is, ik merk meteen dat door de manier van elkaar bevragen onze waarden en overtuigingen waardig besproken kunnen worden. Dat we onze overtuigingen naast elkaar bespreken, iedere gewoonte en overtuiging even belangrijk. Ik ben benieuwd naar wat het die ander brengt om rust, reinheid en regelmaat als uitgangspunt te gebruiken. Beetje meewarig ben ik over hoe handig het zou zijn als ik ook eens iets direct zou aanpakken. Kortom, Ruth maakt mij nieuwsgierig om te kijken naar (en te praten met) die ‘vreemde’ ander.
Kies!
En dan, kies! Dit is wat mij bijzonder aanspreekt in Ruths presentatie, zij laat mij inzien dat ik pas kàn kiezen voor diversiteit als ik de ander ken, door nieuwsgierig te vragen naar en open te staan voor die overtuigingen en gewoontes van die vreemde ander. Zij vertelt over de betrekkelijk eenvoudige mogelijkheid om een keuze te maken die vreemde ander te leren kennen en zijn – voor mij – vreemde overtuigingen en waarden te gebruiken als aanvulling op mijn eigen waarden en ideeën. Of niet te gebruiken, dat is mijn keuze. En zelfs als ik niet kies om die vreemde waarden en ideeën toe te laten in mijn wereld, heb ik die ander wel leren kennen. Je weet maar nooit wanneer je die ander wel kunt gebruiken.
Ruth vertaalt diversiteit zo naar gedrag; leer de ander kennen voorbij de eerste indruk die je van hem of haar hebt. Haar missie is ‘no labels’. Kijk, ontmoet, vraag, luister, maak een keuze in plaats van alleen te oordelen. Diversiteit ontstaat door het ene (negatieve) label los te laten en ruimte te geven aan de verscheidenheid van de waarden en overtuigingen van die vreemde ander. Diverse waarden, overtuigingen en ideeën in plaats van één label dus. Door de interactie met de vreemde ander, waar Ruth voor pleit en die ze ons tijdens de presentatie snel aanleert, staan meerdere waarden en overtuigingen naast elkaar. Ik was al wel goed in het stellen van vragen en doorvragen, maar nu ervaar ik het verschil tussen ‘een vluchteling’ en ‘iemand die op de vlucht is’.
Doe!
Doe! Gewoon doen, het past toevallig bij de waarde die ik van mijn ouders heb meegekregen. Ruth leert de aanwezigen dat wanneer je het lef hebt om vragen te stellen, en hoe spannend is nou eigenlijk om een vraag te stellen?, je jezelf, de ander en nieuwe mogelijkheden leert kennen. Dat je ‘diversiteit kunt doen’. Een dag na de presentatie sprak ik iemand met behoorlijk rechtse ideeën, vergeleken met mijn opvattingen natuurlijk. Eerder stonden onze ideeën over de multiculturele samenleving lijnrecht tegenover elkaar. Ik vond hem te rechts en hij mij te sociaal. Maar tijdens deze laatste ontmoeting spraken we ineens over de aanvullende waarden van diverse culturen. Praatten we ineens met elkaar in plaats van onze tegengestelde standpunten eindeloos te herhalen.
De boodschap … kijk voorbij de labels
Ruth sluit haar presentatie af met een indrukwekkende boodschap. Zij streeft naar een betere wereld voor haar kinderen. Kinderen met een licht gekleurde huidskleur. Hebben ze ook een label? Ik ben geraakt door wat Ruth wil betekenen voor hen en voor alle anderen die door hun kleur, achtergrond, geslacht of leeftijd te maken hebben met labels. Ruth laat in haar presentatie zien hoe u en ik met elkaar een wereld kunnen creëren waar we ons als mens gezien en gewaardeerd voelen. Door te kijken, kiezen en te doen! Voorbij de labels die we op een ander plakken.
Download hier het e-book Inclusie kent geen labels.
One Comment