Nu Sinterklaas weer met zijn stoomboot vertrokken is naar Spanje en al zijn gekleurde en ook nog een aantal zwarte Pieten heeft meegenomen, lijkt de rust weer even weergekeerd rondom het zwarte-pieten debat. Jammer!
Want ook al gaat het er soms heftig aan toe en lijken groepen Nederlanders o.b.v. deze discussie lijnrecht tegen over elkaar te staan, het is nodig om het hier over te blijven hebben met elkaar.
En niet zozeer over zwarte piet. Zwarte piet is ‘slechts’ een aanleiding om het te hebben over dieper liggende gevoelens van uitsluiting, discriminatie en onderdrukking. Die gevoelens zijn nu niet ineens met de stoomboot vertrokken naar Spanje!
De dialoog aangaan blijft belangrijk
Dat het nodig is om deze dialoog te blijven voeren met elkaar, maakt Amerika ons haarscherp duidelijk. In Nederland komen de verkiezingen er ook weer aan. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik stem op een Nederland waar we in staat zijn SAMEN te leven en SAMEN te werken. Waar we staan voor een land waar iedereen zich als mens geaccepteerd en gewaardeerd voelt. Wit EN zwart (en alle kleuren ertussen in), jong EN oud, vrouw EN man, homo-, trans-, bi- EN heteroseksueel, van welke religie dan ook. Een land waar we niet bang voor elkaar hoeven te zijn, maar voor elkaar klaar staan. Elkaar durven aanspreken, helpen en bijstaan. Daar wordt toch iedereen veel gelukkiger van? En ons land nog mooier.
Of je nu voor of tegenstander bent van zwarte piet, bovenal ben je Nederlander. Ongeacht welke huidskleur je hebt. Je woont hier, je werkt hier, je leeft hier. Dus nu alle pieten uitgezwaaid zijn, kunnen we eens kijken hoe we in ons dagelijks leven omgaan met ‘zwarte piet’ en ‘gekleurde piet’. Ofwel vertaald naar weer de gewone werkelijkheid: hoe we omgaan met verschillen, met diversiteit. Want daar gaat het uiteindelijk om.
Als D&I facilitator en intercultureel teamcoach zie ik mensen vaak worstelen met de vraag hoe om te gaan met diversiteit binnen hun team of organisatie. Het is meer dan een mooi beleidsstuk of een te behalen quotum. Diversiteit is hard werken, wil het daadwerkelijk een meerwaarde zijn.
Hoe is dat op jouw werk?
Is er ruimte voor iedereen die er anders uitziet? Hoe goed ken jij je collega’s eigenlijk? In hoeverre ben jij je bewust van het effect van een grap waarbij iemand anders zich aangesproken kan voelen op zijn of haar uiterlijk, geslacht of seksuele voorkeur? Het zijn niet alleen de sinterklaasliedjes en het uiterlijk van zwarte piet waardoor bepaalde groepen Nederlanders zich gediscrimineerd voelen.
En het gaat niet alleen om verschil in huidskleur. Denk aan denigrerende vrouwengrappen of insinuaties richting mannen. Laat staan hoe het woord homo wordt gebruikt of hoe gesproken wordt over bepaalde religieuze rituelen en uitingen. Of in hoeverre een totaal andere mening serieus genomen wordt.
Een voorbeeld
In Nederland zeggen we vaak: oh maar het was helemaal niet mijn bedoeling om … (de ander te kwetsen, te discrimineren, de ander een rotgevoel te geven). En dat is zeer waarschijnlijk waar. Maar er kan een groot verschil zijn tussen bedoeling en effect. Laat ik een voorbeeld geven:
Ik solliciteer voor een baan en ben uitgenodigd voor een gesprek. Ik ben best wel gespannen, want deze baan wil ik graag. Het gesprek begint en er worden behoorlijk pittige vragen gesteld. Op een bepaald moment merkt één van mijn gesprekspartners op dat ik heel gespannen lijk. “Dat is nergens voor nodig hoor” merkt hij op.
Is dan nu mijn gespannen gevoel met de noorderzon vertrokken? Wel nee! Sterker nog, ik voel me niet gehoord. Ik ben wel degelijk gespannen en eigenlijk wil ik liever horen dat dit heel begrijpelijk is tijdens een sollicitatiegesprek. Het was prettig geweest als mij de vraag was gesteld wat me zou helpen om me wat meer op mijn gemak te voelen. Dan zou ik me gehoord voelen en serieus genomen.
Hetzelfde geldt voor alle soorten gevoelens. Tegen iemand zeggen dat hij zich niet gediscrimineerd hoeft te voelen (‘Want ik bedoel het niet zo’ of ‘Dat is toch nergens voor nodig’) heeft dus ook totaal geen zin. Als die ander zich gediscrimineerd voelt dan is dat zo, ook al was dat mijn bedoeling niet.
Heel grappig! Of toch niet …?
Terug naar jouw werkplek: welke grappen worden er gemaakt die oprecht grappig bedoeld zijn, maar die een ander effect hebben op jou? Of waarbij je ziet dat sommige collega’s niet meelachen of lachen als een boer met kiespijn? Hoe goed ken jij je collega’s eigenlijk en weet je wat er in hen omgaat als er iets gezegd of gedaan wordt wat een buitensluitend effect op hen kan hebben? Worden mensen serieus genomen als zij de moed durven opbrengen om een andere mening te laten horen? Wordt er naar hen geluisterd?
Zie, het gaat niet alleen over zwarte piet en politieke discussies. Het gaat over de kleine momenten in ons leven, op ons werk, in onze buurt. Daar waar we elke dag weer met onze medemensen te maken hebben. Daar waar we onszelf kunnen oefenen in inclusief zijn door anderen erbij te betrekken. Door simpelweg een vriendelijk woord uit te spreken, een glimlach weg te geven, nieuwsgierig te zijn, interesse te tonen. Onderschat niet hoeveel jij daarmee het verschil kunt maken in het leven van jezelf en die van de ander.
Om uit te proberen
Als jij de juiste tools in handen hebt om je medemens op kantoor erbij te betrekken, wedden dat diezelfde tools ook werken buiten kantoortijd? Het is simpel eigenlijk, probeer maar eens:
-
Vraag de schoonmaker op kantoor hoe het met hem of haar is (hij of zij is net zo goed onderdeel van het team).
-
Hetzelfde kun je doen met je buurman of buurvrouw, ook deze persoon maakt deel uit van jouw straat
-
-
Breng een kopje koffie naar de receptionist die elke dag weer druk in de weer is om jou te ontlasten.
-
Hetzelfde kun je doen met de plantsoenmedewerker die druk in de weer is al het blad uit jouw straat weg te blazen
-
-
Als er een grap gemaakt wordt, sta dan even stil bij hoe grappig die grap eigenlijk is voor iedereen en wellicht durf je je daarover uit te spreken …
-
Hetzelfde kun je doen in je eigen vriendenkring
-
Hulp nodig?
Blijft het toch lastig om deze dialoog aan te gaan binnen jouw team of organisatie? Of zie je dat er behoefte is om hierin begeleid te worden? We kijken graag samen met jou naar de mogelijkheden. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend oriëntatiegesprek.
