Wat ik zo boeiend vind aan mensen is hun persoonlijke verhaal. En iedereen heeft een verhaal. Een verhaal over waar je vandaan komt, hoe je bent opgevoed, waar je in gelooft of vooral niet in gelooft, wat je het liefste doet en wat je verschrikkelijk vindt. Mooie, inspirerende, verdrietige, soms ook heftige verhalen over ervaringen die iemand heeft opgedaan in zijn leven en waar hij vandaan komt. Geen enkel verhaal is hetzelfde, ieder verhaal is uniek. Soms is het lastig om je verhaal te vertellen. Als je het gevoel hebt in een hokje vast tezitten, wat niet 100% strookt met jouw eigen persoonlijke verhaal. Het ‘hokje-van-afkomst’ bijvoorbeeld.
Zelf ben ik getrouwd met een Molukse man en op zijn “Molukse hokje” plakt o.a. het label: Molukkers komen altijd te laat. In het Maleis hebben ze een term voor het begrip tijd: djam karet. Oftewel rekbare tijd; tijd is rekbaar, flexibel. Mijn man heeft inderdaad de neiging niet op de tijd te letten waardoor hij te laat kan komen (overigens ziet hij dat zelf niet als te laat, want als tijd rekbaar is, bestaat het begrip ‘te laat komen’ niet). Maar een goeie vriendin van mij is ook Moluks en beweegt zich dus in datzelfde “Molukse hokje”. Maar als je haar echt zou kennen zou je weten dat zij er een hekel aan heeft om te laat te komen. Als je de overtuiging hebt dat alle Molukkers te laat komen, dan doe je haar daarmee dus te kort. Je moet haar persoonlijke verhaal horen om te weten dat zij als individu heel anders omgaat met het begrip tijd dan een deel van haar ‘hokjesgenoten’.
Overigens schuilt er iets heel moois achter djam karet! Vanuit de Hollandse cultuur ervaar ik het als not-done om te laat te komen (en dan heb ik het niet over 5 minuten te laat), en dus let ik continu op de tijd. Maar omdat mijn man in staat is soms helemaal niet met tijd bezig te zijn, is hij in staat helemaal in het nu op te gaan. Daar waar ik al druk in mijn hoofd bezig ben met waar we over een paar uur moeten zijn of wat we straks moeten doen, geniet hij van het nu en maakt zich (even) niet druk over later. Ik kan daar nog veel van leren.
Zo bestaan er heel veel hokjes waar we mensen in categoriseren, omdat het ons ogenschijnlijk helpt het gedrag van mensen te verklaren of te weten hoe we ze kunnen benaderen. Maar die hokjes beperken ons vaak ook om ons eigen verhaal te vertellen en beperken ons om echt te luisteren naar het verhaal van de ander.
Wat je kan helpen je verhaal te vertellen is te beginnen met “Als je me echt zou kennen, zou je weten dat … “. En wanneer je niet weet hoe je kunt vragen naar het verhaal van de ander, stel dan eens de vraag: “Als ik jou echt zou kennen, wat zou ik dan van je weten?”
Als je mij echt zou kennen, zou je weten dat ik mensen wil helpen hun verhaal te vertellen en mensen helpen echt en oprecht te luisteren naar het verhaal van de ander. Om daarmee een brug te slaan tussen de ogenschijnlijke verschillen tussen mensen, deze verschillen te waarderen en misschien ook wel te ontdekken dat we allemaal niet zo sterk verschillen van elkaar als dat we soms wel denken. En dat we zoveel kunnen leren van het verhaal van de ander, zoals ik van mijn man leer wat de voordelen zijn om tijd als een rekbaar begrip te zien.
Everybody has a story, what’s yours?
