De drie ergste misverstanden over feminisme

Misverstanden over feminisme – de drie ergste femimisverstanden

Geschreven door Josefien van Pelt

Het is heel grappig wat mensen doen als ik ze vertel dat ik mij tijdens mijn master Gender Studies heb verdiept in feminisme. Paniek, gegriezel, boosheid zijn veelvoorkomende emoties, maar de slappe lach is ook voorgekomen. Een collega op het werk zette grote ogen op en piepte: “Ik werk wel parttime hoor!” Tijdens een etentje verslikte mijn tafelgenoot zich in haar soep en rochelde toen: “Ik háát feministen. Huisvrouwen, dat zijn pas stoere wijven!”

Het is heel interessant om iets te studeren dat heftige reacties en sterke meningen oproept. Het houdt me scherp en dwingt mij om altijd te blijven reflecteren op de legitimiteit van mijn eigen opvattingen over het onderwerp. Maar soms kan het ook vermoeiend zijn. Mensen stellen mij liever geen vragen over mijn studie. Je weet maar nooit, straks begint ze nog over een vrouwenquotum. Brrrr. Liever stoppen ze hun vingers in hun oren en verkondigen dan luid en duidelijk hun eigen mening over het onderwerp. Vervolgens krijg ik de gekste gedachtes te horen. Het is net zoiets als dat je vertelt dat je geneeskunde studeert en vervolgens meteen iedereens uitgegroeide kalkteennagels en losgeraakte hechtingen onder je neus geduwd krijgt. Van de misverstanden die naar mijn hoofd worden geslingerd ga ik soms net zo gruwelen. Ik licht de top 3 er hier graag uit:

1. Vrouwen worden niet onderdrukt. Ze onderdrukken elkaar.

Deze reactie hoor ik vaak van vrouwen. “Mannen zijn tolerant en relaxed, ze vinden het stoer dat ik een topfunctie heb. Maar van vrouwen krijg ik geen enkele steun”, vertelde de financieel directrice van een groot ICT bedrijf mij eens. “Vrouwen vallen elkaar alleen maar af en ze roddelen over elkaar. Ik werk liever met mannen samen.” Vrouwen die kritiek hebben op andere vrouwen, omdat andere vrouwen altijd zo veel kritiek op elkaar hebben. Het is duidelijk waar dit misgaat. Ik word daar zo moe van. Vrouwen moeten er eens mee ophouden elkaar constant verwijten te maken. Gelukkig doe ik er zelf nooit aan mee, aan dat gezeur over andere vrouwen. Of … wacht even …

2. Een vrouwenquotum is problematisch, want vrouwen moeten geselecteerd worden op basis van gelijke geschiktheid, niet vanwege het feit dat ze een vrouw zijn.

Er moet geselecteerd worden op basis van gelijke geschiktheid, daar ben ik het helemaal mee eens. Maar met een vrouwenquotum hoeven we het criterium van gelijke geschiktheid niet los te laten. Er worden dan nog steeds evenveel geschikte mensen benoemd, alleen zitten er meer vrouwen bij. Sterker nog: naar mijn mening kan een vrouwenquotum ertoe bijdragen dat er wordt geselecteerd op basis van gelijke geschiktheid. Want op dit moment wordt er voornamelijk geselecteerd op basis van gelijkenis, niet op basis van geschiktheid: mannen kiezen voor mannen die op hen lijken (dit gebeurt overigens geheel onbewust). Een vrouwenquotum kan dat helpen doorbreken.

3. Dat vrouwen niet in de top komen is te wijten aan hun eigen keuzes. Daar heeft het glazen plafond verder niets mee te maken.

Ofwel: vergeet die complexe processen die uitsluiting van vrouwen en andere minderheden in het bedrijfsleven veroorzaken. Het is allemaal heel simpel: die vrouwen hebben geen ambitie, ze willen toch alleen maar parttime werken en voor de kinderen zorgen! Dáárom zitten ze niet in die top. Wil je die vrouwen soms dwingen om te gaan werken? Dat moeten ze toch zeker zelf weten?

Deze reactie is vergelijkbaar met de manier waarop ik vroeger omging met mijn keukenkastje boven het aanrecht. Achterin het kastje raakte het steeds voller met verschrompelde knoflooktenen en flessen bedorven chilisaus. Als ik een nieuwe pot pindakaas kocht dan propte ik die in het kastje, en dan deed ik heel snel de deur dicht zodat er niks meer uit kon vallen. Ik deed het deurtje dan liever niet meer open, uit angst onder die nieuwe pot pindakaas, beschimmelde jampotjes en hagelslag bedolven te worden.

De verantwoordelijkheid voor de afwezigheid van vrouwen in de top volledig op vrouwen zelf afschuiven, en alles wijten aan de persoonlijke keuzes die zij zelf maken is ook zo’n manier om achterliggende problemen weg te drukken. Lastige vragen over de doorwerking van traditionele rolpatronen en kritische kanttekeningen bij het feit dat vrouwen nog altijd de meeste zorgtaken op zich nemen zijn te vergelijken met die vergeelde knoflooktenen achterin het keukenkastje. Dat keukenkastje waarvan het steeds griezeliger wordt de deurtjes open te maken…

Eigenlijk geldt voor de meeste reacties op mijn studie dat ze voortkomen uit angst en ongemakkelijkheid, want het is nu eenmaal niet zo’n fraai idee dat discriminatie en uitsluiting nog steeds veel voorkomen in dat lieve, moderne Nederland. En zo kom ik borrel noch barbecue door zonder alle gasten de stuipen op het lijf te jagen. Soms word ik daar mismoedig van, en ben ik jaloers op geneeskundestudenten. Maar dan denk ik aan kalknagels en losgeraakte hechtingen. Huuu. Toch blij dat ik genderstudies heb gestudeerd. En al die griezelende blikken en gruwelijke misverstanden? Ach, ze houden het spannend. En je hebt nog eens wat om over te schrijven.